Kumas analizi

Kumaş Analizi   (Fabric Analysis)

---

Kumaş analizi : Bir kumaş numunesinin kumaş yapısını ve içeriğini, ipliklerinin yapısını ve içeriğini özetle kumaş ve iplik konstrüksiyonunu (Construction) tespit etmek iҫin yapılan bir dizi işlemi ifade eder.

Analiz malzemeleri

• Lup
• İğne
• Makas ✂️
• Cetvel
• Renkli kalemler ✏️
• Milimetrik Desen kağıdı
• Hesap Makinesi
• Kesme aparatı
• Hassa terazi
• Masa lambası
• Alttan aydılatmalı mini kontrol aynası. vb.

Lup (Loupe): Üst kısmı büyüteçli, tabanı kare ölçekli olan, muhtelif sektörler de değişik malzemelerin incelenmesi için kullanılan bir alettir. Tekstilde büyüteç özelliğinden faydalanmak suretiyle analiz kumaşını incelemek ve genellikle 1Cm² veya 1İnç² (2,54 Cm²) olan tabanındaki ölçekli karesinden faydalanarak kumaşların Cm veya İnç başına çözgü ve atkı iplik sayılarını tespit etmek için kullanılan bir tür ölçekli büyüteç.

---

İğne (needle) : Analiz kumaşının lup altında incelenmesi ve sıklık sayılması esnasında ipliklerin ayrılması ve sayılması iҫin kullanılan iğne veya benzeri sivri uçlu bir malzeme.

---

Makas (scissors): Analiz kumaşından saçak kesmek veya Analiz kumaşını ölçekli olarak kesmekte kullanılan herhangi bir makas

---

Cetvel (Ruler): Analiz kumaşını ölçeklendirmek ve analiz kumaşından sökülen iplik boylarını ölçmekte kullanılan uzunluk ölçme aygıtı.

---

Renkli kalemler colorful pencils : Analiz kumaşının desen raporunu desen kağıdına aktarmakta kullanılan genellikle ince uçlu ve çok renkli kalem seti.

---

Desen kağıdı (pattern paper) : Üzerine analiz kumaşının örgü raporunun yanı sıra tahar ve armür planının çizildiği milimetrik ölçülere sahip grafik kağıdı.

Kumaş Analizinde yapılması gereken İşlemler

Analiz işleminin iyi aydınlatılmış bir ortamda veya laboratuvar ortamında yapılması tavsiye edilir.

• Kumaşın tersi ve yüzünün belirlenmesi.
• Ҫözgü ve Atkı yönünün belirlenmesi.
• Gramajının bulunması.
• İplik cinsinin belirlenmesi
• İplik numarasının bulunması.
• Atkı ve ҫözgü sıklıklarının belirlenmesi.
• Ҫözgü ve atkı raporunun belirlenmesi.
• Örgünün tespit edilmesi, tahar ve armür planının ҫizimi.
• Enden ve boydan ҫekmenin tespiti.
• Tarak eninin hesaplanması.
• Tarak numarasının, toplam ҫözgü tel sayısının ve dişten geҫen tel sayısının bulunması.
• Ҫözgü ve atkı ağırlığının bulunması
• Kumaş ağırlığının bulunması

Kumaşın tersi ve yüzünün belirlenmesi

Kumaşın ön yüzünün tespiti için bazı ipuçları:

• Kumaşın dimi veya saten örgüsü yani çözgü ağırlıklı yüzü genellikle ön yüzdür.
• Kumaşta pürüzsüz ve parlak yüzey genellikle ön yüz'dür.
• Apre'li kumaşların ön yüzü sıfır veya sıfıra yakın oranda tüysüzdür.(Kumaşın ön yüzüne genellikle daha iyi apre verilir)
• Kumaşın albenili tarafı ön yüzüdür.
• Kumaşın ön yüzü daha iyi gazelenmiştir.
• Liza'lı kumaşlarda tüylü yüzey ön yüzdür
• Baskılı kumaşlarda baskı deseni kumaşın ön yüzündedir.
• Kumaşta efekt renkleri genellikle ön yüzde daha belirgindir.
• Boyalı kumaşların ön yüzü ilk kullanımda daha parlaktır.

ipuçları, bazı kumaşlarda esnek kullanımlarının da olabileceğinden, tecrübeyle sabitlenmesi imkansız olan, esnek, ucu açık ipuçlarıdır.

Kumaşın çözgü ve atkı yönünün belirlenmesi :

Kumaş analizinin en önemli adımı, kumaşın Çözgü ve Atkı yönünün belirlenmesidir, zira analiz sonucunda kurulacak ham konstruksiyonun temelidir.
Aşağıda bazıları tecrübeyle sabitlenebilen ipuçları verilmiştir.

• Kumaş numunesinde kenar varsa, kenarlar çözgü ipliklerine paraleldir, başka bir ifadeyle kenara parelel iplikler çözgü ipliğidir.
• Kumaş numunesinin sıklıkları sayıldığında, genellikle sıklığı fazla olan kısımdaki iplikler çözgü iplikleridir.
• Genellikle Çözgü iplikleri atkı ipliklerine oranla daha sağlam ve yüksek bükümlüdür.
• Genellikle Ekose desenli kumaşlarda kareler bariz ya da hafif dikdörtgen oluşturacak şekilde, çözgü yönünde daha uzundur.
• Dimi örgülerde dimi riga'larını oluşturan iplikler genellikle çözgü iplikleridir.
• Seyrek dokunmuş kumaşlarda çözgü yönünde tarak izleri görülebilir.
• Numune kumaştan sökülen ipliklerin kıvrımları düzeltildiğinde daha fazla uzayan iplikler atkı ipliğidir.
• Numune kumaş esnetildiğinde, daha fazla esneyen taraf atkı yönüdür.
• Numune kumaş ham ve haşıllı ise haşıllı iplikler çözgü ipliğidir.
• Numune kumaş şardonlu ise havlar çözgü yönünde yatmıştır.
• Numune kumaş zımparalı ise tüylenmiş iplikler atkı ipliğidir.

Kumaş gramajının bulunması

Kumaş gramajı, metre kare ve metre tül ağırlığı olmak üzere iki değer olarak hesaplanmalıdır.
Metre kare Ağırlığı: Boyu ve Eni 1 metre olan kumaşın ağırlığını ifade eder.
Metre tül Ağırlığı: Boyu 1 metre olan ve kumaşın tam enini kapsayan kumaş ağırlığını ifade eder.

Kumaşın m² ağırlığının bulunması

Kumaşın metrekare ağırlığı olanaklara göre iki farklı yöntem uygulanarak tespit edilir.
a) Kumaş kesim aleti kullanılarak
b) Analiz kumaşının en ve boy ölçümü yapılarak

Kumaş kesim aleti kullanılarak gramaj tespiti

  Kumaşları dairesel olarak kesen, kesme aletlerinin taban dairesinin çapı (d), 11.285 Cm, daire alanı ise 100 cm² dir.
Çapı (d), 11,285 Cm olan dairenin alanını PI (π) Sayısından faydalanarak bulunuz.
Pi (π)= 3.14159265359 ~
formül; [(d ÷ 2)= r) (r x r) x (π)= …alan Cm² !]
[çap ÷ 2= yarıçap) (yarıçap x yarçap) x (pi sayısı) = … alan Cm² !]
İşlem:
[(11.285 [d]÷ 2= 5.6425 [r]) (5.6425 [r] x 5.6425 [r]) x 3.14159265359 [π]= 100 Cm²
Çapı (d), 11,285 Cm olan dairenin çevre (C) uzunluğunu bulmak için PI (π) Sayısıyla çarpınız.
11.285 (d) x 3.14159265359 (π)= (C) 35,4528 Cm
  Analizi yapılacak kumaştan, kumaş kesim aletinin ölçülerine yetecek kadar var ise kumaş kesim aleti kullanılarak numune alınır. Alınan numune kumaş, hassas terazide tartılır. Elde edilen ağırlık değeri, 100 Cm² numune kumaşın ağırlığı olduğu için, bu değer 10.000 Cm² yani 1 m² kumaşa oranlanarak metre kare ağırlığı tespit edilir.
Kesme aleti ile kesilerek tartılan kumaşı 2,85 gram varsayarsak, 1m² -> 10.000 cm² olduğuna göre, 100 Cm²'si 2,85 gram olan kumaşın 10.000 Cm² 'si yani 1 m² 'si 285 gram/m² dir.
formül; (doğru orantı):
100 cm² Kumaş =   2,85 gram ise
10.000 cm² Kumaş =   xxx gram' dır
İşlem:
(10.000 Cm² x 2,85g ÷ 100 = 285 gram/m²)

En ve Boy ölçerek gramaj tespiti

Analiz kumaşı üzerinde çözgü ve atkı iplik yönleri, çözgü ve atkı sıklıkları, ön ve arka yüzü tespit ettikten sonra, analiz kumaşı küçükse ya da şekilsizse, kumaşı daha fazla küçültmeden kare veya dikdörtgen olacak şekilde kesmek suretiyle geometrik bir şekil verilmelidir, elde edilen kare ya da dikdörtgen parçanın kenar uzunlukları cetvelle, ağırlığı hassas teraziyle ölçülerek not edilmelidir.
Örnek olarak geometrik formda keserek hazırlanan dikdörtgen bir kumaşın çözgü ipliklerini içeren uzunluğu 8 Cm, atkı ipliklerini içeren uzunluğu 9 Cm, ağırlığı da 2,05 gram olsun, bu kumaş 72 cm² ve 2.05 gramdır.
(8 cm x 9 cm= 72 cm²)
10.000 Cm², = 1 m² olduğuna göre, 72 cm²' si 2.05 g olan numune kumaşın, 10.000 Cm²' si yani m²' sinin ağılığı 284,722 g/m² dir.
(10.000 Cm² x 2.05 gram) ÷ (72 cm²) = 284.472 g/m².

Kumaşın m.tül ağırlığının bulunması:

Bir kumaşın Mamul veya Ham eni ne olursa olsun boyu 1 metre olan kumaşın ağırlığı, m.tül ağırlıktır.
Kumaşın gram/m² ağırlığı bulunduktan sonra m.tül ağırlığın hesaplanması kumaşın gram/m² ağırlığı ile Ham veya mamul eninin çarpımıdır.
Örnek olarak; Mamul eni: 150 Cm olan kumaşın g/m² ağırlığı: 284 gram/m² ise.
150 Cm x 284g ÷100 = 426g /m.tül'dür.

Çözgü iplik numarasının tespiti

Çözgü İpliğinin numara tespiti için, kenarları düzeltilmiş ve ölçüleri alınarak tartılmış kumaş numunesinin kenarlarından iplik numaralarını tespit edebilecek sayıda çözgü ve atkı iplikleri ayrı ayrı sökülmelidir, sökülen iplik uzunlukları genellikle kare ya da dikdörtgen olarak kesilmiş numune kumaştan ölçülüp not edilen uzunluklardır, ancak ihtiyaç halinde sökülen iplikler esnetmeden kıvrımları açılacak kadar hafifçe gerdirilerek uzunluk alınabilir.

Numune kumaşın çözgü ipliklerini içeren 8 Cm'lik ipliklerden 22 adet iplik söküldü ve tartıldı, (L/G) Uzunluk / Ağırlık formülü ile Numara metrik (Nm) cinsinden iplik numarası tespit edildi .
(buradaki uzunluk numune kumaştan sökülen 8 Cm boyundaki 22 ipliğin uzunluğudur, ağırlık ise, bu 22 ipliğin hassas terazi ile tartılan gramajıdır.)
(22 adet x 8 Cm = 176 Cm) 176 Cm uzunluk (ağırlığın da 6,52 gram ölçüldüğünü varsayalım) 6,52 gram ağırlık
İşlem: (176 Cm ÷ 6,52g = 26,99) işlem sonucu: numune kumaşın çözgü ipliğinin Nm 27 olduğunu gösterir.

Atkı iplik numarasının tespiti

Çözgü iplikleri için yapılan işlemin aynısını atkı iplik numarasın tespiti için uygulayınız.
Numune kumaşın atkı ipliklerini içeren 9 Cm'lik ipliklerden 19 adet iplik söküldü ve tartıldı, (L/G) Uzunluk / Ağırlık formülü ile numara metrik (Nm) cinsinden iplik numarası tespit edildi.
(buradaki uzunluk numune kumaştan sökülen 9 Cm boyundaki 19 ipliğin uzunluğudur, ağırlık ise, bu 19 ipliğin hassas terazi ile tartılan gramajıdır.)
(19 adet * 9 Cm = 171 Cm) 171 Cm uzunluk (ağırlığın da 8,47 gram ölçüldüğünü varsayalım) 8,47 gram ağırlık
İşlem: (171 Cm ÷ 8,47g = 20,19 ) işlem sonucu, numune kumaşın Atkı ipliğinin Nm 20,19 olduğunu gösterir.

Elde edilen iplik numaralarının Tex, Dtex, Denye, Ne vb. farklı iplik numaralandırma sistemlerindeki numara karşılığını tespit etmek için, iplik numaralandirma-sistemleri sayfasındaki [Yarn Calculator] iplik hesap makinesinden yararlanabilirsiniz.

Çözgü ve Atkı ve sıklıklarının tespiti

Çözgü ve atkı sıklığı; 1 İnç veya 1 Cm'deki çözgü ve atkı iplik sayısını ifade eder.
Analiz kumaşı veya herhangi bir kumaşın sıklıklarını saymak için, 1 İnç veya 1 Cm, ebatlarında ölçekleri olan lup adı verilen ölçekli büyüteç ile 1 cm'deki veya 1 inç'teki atkı ve çözgü ipleri sayılarak kumaşın üzerindeki iplik sıklıkları tespit edilir. Bu işlem sırasında lupun kare şeklindeki ölçekli tabanı atkı ve çözgü iplikleri hizasına gelecek şekilde yerleştirilmeli ve sayma işlemi bitene kadar yeri değiştirilmemelidir.

Çözgü ve atkı raporunun belirlenmesi

Dokuma kumaşlarda farklı görünümler elde etmek için muhtelif örgüler, farklı cins veya yapıda iplikle veya muhtelif renklerde renkli iplikler kullanılabilir, bu ipliklerin çözgüdeki, atkıdaki ve örgüdeki yeri sırası ve sayısı bir rapor olarak çıkartılmalıdır.

bir (1) rapor; iplik renk veya örgü raporunun başlangıcından, raporun tekrar başlangıç noktasına döndüğü noktaya kadar olan bölümdeki iplik veya renk sayısını veya örgü adımını ifade eder.

Örnek renk raporu;
3 beyaz, 3 siyah (4 tekrar)= 24 iplik
1 beyaz, 1 siyah (40 tekrar)= 80 iplik
4 gri — — — — — — —- = 4 iplik
2 siyah — — — — — —- = 2 iplik
4 gri — — — — — — —- = 4 iplik
Bir (1) rapor — — — —- = 114 iplik

Bu renk raporu bir örnektir, buradaki renk ve iplik sayıları daha az veya daha fazla olabileceği gibi, üst tablo benzeri sadece iplik raporu da olabilir, örneğin tamamen boyasız iplikler ile yapılmış ancak boya işlemi sonrası farklı renkler almış bir kumaşın iplik raporu alt tablodaki gibi olabilir

Örnek iplik raporu;
4 pes/keten, 4 keten (4 tekrar)= 32 iplik
1 pes/keten, 1 keten (60 tekrar)= 120 iplik
3 pamuk— — — — — — —- = 3 iplik
2 pes/keten — — — — — —- = 2 iplik
3 pamuk — — — — — — —- = 3 iplik
Bir (1) rapor — — — —- = 160 iplik

Kumaşların örgü raporu da aynı mantıkla incelenip desen kağıdına yazılmalıdır, özellikle renk raporu ile çalışan örgü raporlarında, Armür'lü, 1/1 düz örgü, Dimi ya da Saten, örgü şekli ne olursa olsun örgü raporunun ilk hareketinin ve ilk ipliğinin iplik rengi kesinlikle dikkate alınmalıdır, zira bazı renk motifleri desen ve renk varyasyonları ile tasarlanmış motiflerdir.
Örneğin desen ve renk raporu çıkarırken başlangıç noktası olarak alınan ilk çözgü ipliğinin dolu (yani atkı ipliğinin üzerinde) olduğunu tespit ettiysek, aynı şekilde dolu dediğimiz çözgü ipliğinin rengi ile birlikte atkı ipliğinin rengi de not edilmelidir ve aynı işlem rapor bitimine kadar sürdürülmelidir.

Örgü, tahar ve armür planlarının tespiti

Kumaşın örgü raporunun tespiti için genellikle çözgü ipliklerinden sökülür, iplik sökme işlemi için bir başlangıç noktası belirlenmelidir ve sökme işlemi tüm sökülecek iplikler için aynı noktadan başlamalıdır. sökülen her bir çözgü ipliğinin her bir atkı ipliğinin üstünde mi?, altında mı? olduğu tespit edilir ve desen rapor kağıdına veya kareli bir sayfaya yazılır, buradaki kural, çözgü iplerinin atkı ipliğinin üstünde olduğu durumlarda desen kağıdına işaretleme yapılmasıdır ve dolu olarak ifade edilir, çözgü ipliğinin atkı ipliğinin altında olduğu durumlarda desen kağıdına işaretleme yapılmaz ve boş olarak ifade edilir. (bazı analizciler dolu kareleri tamamen boya ile doldurur, bazılarıda [x] işareti ile doldurabilir, benzer şekilde boş olan kareleri bazı analizciler küçük bir daire veya nokta ile işaretlemiş olabilir.)

Kumaş örgü raporunun tespiti için sökülürken, örgü raporunun sağlamasının yapılması için en az iki, mümkünse üç , dört rapora kadar iplik sökülüp rapor kağıdına işlenmelidir.
Örgü raporu tespit edilip desen kağıdına işlendikten sonra desen kağıdı üzerinde büyük ölçüde çıkmış olan tahar ve armür planları yine desen kağıdı veya kareli bir sayfaya çizilir.

En’den ve boy'dan % çekme

Kumaş üzerindeki ipliklerin dokuma işleminden önceki uzunlukları ile dokunduktan ve veya terbiye işleminden sonraki kıvrımlı uzunluklarının oranına çekme oranı denir ve % çekme oranı olarak ifade edilir.
Dokuma kumaşlarda çözgü ve atkı ipliklerinin dümdüz hareket etmek yerine, birbirlerinin üstünden veya altından geçerek bağlantı oluşturmak zorunda olmaları nedeniyle, üzerinden veya altından geçtiği ipliğin kalınlığı ve Cm deki sıklığı oranında fazladan yol kat etmelerinden kaynaklanan bir ivme ile kumaşı merkeze doğru toplamaya çalışırlar, ayrıca ham kumaşa yapılan bitim işlemleri sırasında ve esnasında, ham kumaşın su ve kimyasallara verdiği doğal tepkiyle bir kez daha merkeze doğru toplanmaya çalışacaktır ve bunun sonucunda yüksek oranlı bir miktarla atkı istikametinden (enden), orta veya daha az oranlı bir miktarda da çözgü ipliklerinin olduğu istikametten (boydan) kısalmalar olacaktır, bu, kumaşların, ham kumaşa, oradan da terbiye işlemleri sonucu mamul kumaşa dönüşünde kumaş boylarının başlangıç boylarına göre belirli bir oranda kısalacağı anlamına gelir.

Boy’dan % çekme

Çözgü yönünde % çekme, örnek olarak, başlangıç ipliği 100 metre olan bir çözgüden kesinlikle 100 metre ham kumaş alınamaz, 4% ila 12% arası oranda dokuma esnasında boydan çekme mümkündür, bu oran, çözgü tansiyonu, çözgü ve atkı iplik kalınlığı, çözgü ve atkı sıklığı gibi faktörlere bağlı olarak değişiklik gösterir, kumaş konsturuksiyonu ve terbiye işlem prosedürürlerine bağlı olarak, yine benzer oranlarda da terbiye aşamasında boydan çekmeler olacaktır.

En'den % çekme

Atkı yönünde % çekme, örnek olarak, başlangıç noktası 166 Cm faydalı tarak eni olan bir dokumada bir miktar dokuma sonrası, (yaklaşık 3-6 % ) bir miktar da terbiye sonrası (yaklaşık 6-10%) olmak üzere toplamda yaklaşık 9% ila 15% arası en'den çekme olacaktır, bu da başlangıç eni 166 Cm olan bir kumaşın ham eninin 159 Cm ye, mamul eninin 149 Cm ye kadar toplanabileceği anlamına gelmektedir, bu oran atkı elastan dokumalarda 28% ila 35% lere ulaşabilmektedir.

Analiz kumaşından çekme oranlarının tespiti

Analiz için geometrik olarak kesilmiş, en ve boy ölçüleri alınmış kumaştan sükülecek ipliklerin esnetilmeden, kıvrımları açılacak kadar gerdirilmesi sonucu alınan değer ile, numune kumaşın iplik sökülen yöndeki boyu arasındaki fark analiz kumaşının çekilen iplik yönündeki % çekmesidir. Aynı işlem diğer yöndeki iplikler içinde uygulanır. Sağlıklı bir sonuç için bu işlemin mümkün olduğunca fazla iplik ile yapılıp, ortalaması bulunmalıdır.

Bu işlemler ile bulunacak çözgü ve atkı çekme oranları, sipariş metresinin ihtiyacı olan gerekli çözgü metresinin tespit edilmesinde ve kumaşın faydalı tarak eninin tespitinde tek başvuru noktalarıdır.

Dokuma tarak eninin tespiti

Öncelikle dokuma tarağının uzunluğunu ifade ederken "tarak eni" ifadesi mi? "Tarak boyu" ifadesi mi? kullanılacağına bir açıklama getirmek gereklidir. Gerçekte dokuma tarağı dokuma tezgahından ayrı olarak ele alındığında tarağın uzunluğu için kullanılması gereken doğru ifade "Tarak boyu" dur.
Buna rağmen dokumada tarak boyunun kumaş eninin belirleyicisi olması nedeniyle, kumaş eninden hareketle, kumaş eni ile aynı paralelde çalışan tarak uzunluğuna da tarak eni ifadesini kullanmak dokumacılar arasında gelenek haline gelmiştir, bu açıdan bakıldığında ve bilinçli olarak kullanıldığında bu ifade de yanlış değildir.

Dokuma tarak eninin tespiti için analizcinin elindeki tek done analiz kumaşıdır, tarak eninin tespiti için analiz kumaşından alınan 2 değer kullanılır.
1- Analiz kumaşının hesaplanan enden çekme %si
2- Analiz kumaşının mamul eni var ise, ölçülen mamul eni, yok ise geçmişe dayalı tecrübeler ışığında tahmin edilen mamul eni kullanılır,

Buna göre analiz kumaşının (mamul) enden çekmesinin 11% olduğunu, mamul eninin de 152 Cm olduğunu varsayıp tarak enini tespit ediniz.
Şöyle ki; Tespit edilen 11% enden çekme oranının 152 Cm mamul ene oranı, Cm cinsinden hesaplanıp, 152 Cm olan mamul kumaş eni üzerine ilave edildiğinde ulaşılan değer dokuması yapılacak kumaşın faydalı tarak eni olacaktır.
Formül;
[(enden çekme %si x mamul en Cm)÷ 100 + mamul en = …xxx Cm]
İşlem: [(11x 152)÷ 100+ 152= 168,72]
Buna göre 11% En'den çekmesi ve mamul eni 152 cm olan bir kumaşın ham dokuma için faydalı Tarak eni, 168,72 Cm olacaktır.

Burada adı geçen faydalı tarak eni ifadesi, dokumada kullanılan çözgü ipliklerinden, dokunan kumaşın içinde kalması gereken ipliklerin tamamının tarak dişleri arasından geçirildiğinde kapsadığı mesafe faydalı tarak enidir, saçak örme ipliği gibi yardımcı ipliklerin geçirildiği bölümler faydalı tarak eninin dışındadır, bu nedenle dokuma iş emirleri hazırlanırken faydalı tarak eni (FTE) ve toplam tarak eni (TTE) olarak iki ayrı değer belirtilmelidir.

(TÇTS) Toplam çözgü telinin tespiti

Analiz kumaşı üzerinden tespit edilen mamul kumaşın 1 Cm'deki çözgü sıklığının, kumaşın mamul eni ile çarpılmasıyla bulunan değer; (TÇTS) Toplam çözgü tel sayısıdır.
Analiz kumaşı üzerinden tespit edilen mamul kumaşın 1 Cm'deki çözgü sıklığının 42 tel, mamul eninin de 152 Cm olduğunu varsayıp toplam çözgü tel sayısını bulunuz.

Tarak çözgü sıklığının tespiti

Tarak çözgü sıklığı, (yani dokuma tarağının her Cm'si başına uygulanacak çözgü ipliği sayısı) analiz kumaşının 1 Cm'sindeki çözgü ipliği sayısının, mamul kumaşın eni ile çarpılması sonucu çıkan sayının, tespit edilen faydalı tarak enine bölünmesiyle ortaya çıkan sayıdır.

Mamul sıklık 42, Mamul en 152 cm ise (42 x 152= 6.384) işlem sonucu 6.384 (TÇTS) topl. çöz. tel sayısını verir, bu sayı tespit edilen faydalı tarak enine bölündüğünde ise tarak çözgü sıklığı = (6.384 ÷ 168,72) = 37,83 tel/Cm olarak tespit edilmiş olur

Tarak numarasının tespiti

Tarak numarasının ve Tarak dişinden geçecek iplik sayısının tespiti için genel geçer kural kumaşın örgü şeklidir.
Genel kabul gören tarak geçişleri ; 1/1 bez ayağı: 2 li geçiş , 2/1 dimi: 3 lü geçiş , 3/1 dimi: 4 lü geçiş , 4/1 saten: 5 li geçiş şeklinde olsa da,! bu kural yeterli çözgü yoğunluğu (sıklığı) olmayan konstrüksiyonlarda dokunacak kumaşta tarak izlerine sebep olacağından, dokumacı tecrübesi ve işletme imkanları dahilinde olan farklı bir tarak geçişi uygulanabilir.

Tarak çözgü sıklığı paragrafında tespit edilen ve Cm de 37,83 olan tarak çözgü sıklığı doğrultusunda tarak geçişleri aşağıdaki gibi olacaktır:
2 li geçiş için Cm'de 38 olan çözgü sıklığının ikiye bölünmesiyle bulunacak sayı; bu iş için kullanılacak tarağın 1 Cm'deki tarak diş sayısını verir, aynı şekilde 3'lü geçişte 3'e, 4'lü geçişte 4'e, 5'li geçişte 5'e bölündüğünde çıkan sayı o işte kullanılacak tarağın 1 Cm'deki tarak diş sayısını verecektir, bu sayı aynı zamanda tarak numarasıdır.
Örnek olarak ikili geçiş için yapılacak işlem (38 ÷ 2 = 19 ) dur, buradaki 19 sayısı Cm de 19 diş sayısı olan tarak kullanılacağını ve her tarak dişinden iki çözgü ipliği geçirileceğini işaret eder. Diğer 3’lü, 4'lü ve 5'li geçişler için de aynı yöntem kullanılır.

Tarak numaraları bazı kullanıcılar tarafından tarağın 1 Cm'deki diş sayıları ile, bazı kullanıcılar tarafından ise tarağın 10 Cm'deki diş sayıları ile adlandırılır ancak sonuç aynıdır. Örneğin 1 Cm'sinde 10 diş olan tarak, 10'lu tarak, 1 Cm'sinde 19 diş olan tarak, 19'lu tarak olarak adlandırılmış olabilir veya 10 Cm deki diş sayıları baz alınarak 1 Cm'sinde 10 diş olan tarak için: 100'lü tarak, 1 Cm'sinde 19 diş olan tarak için: 190'lı tarak ifadesi de kullanılabilir.

Dokuma işletmelerinde tarak numaraları her bir tarak dişinden geçirilen iplik sayısı ile birlikte ifade edildiğinden ikili geçiş örneğindeki tarak numarası iş emirlerine: 190/2 olarak yansıyacaktır, aynı şekilde 4’lü geçiş için ise (38 ÷ 4= 9,5) 95/4 olarak yansıyacaktır.

Yukarıda işlenen tarak eni ve toplam çözgü tel sayılarını burada işlenen tarak numarası ve tarak dişinden geçirilecek iplik sayıları ile test ediniz.
Tespiti yapılan değerler:
Tarak no: 190/2 (ikili geçiş için)
Tarak eni: 168,72 Cm
Cm tarak çözgü sıklığı: 37,83
Topl. çöz. tel sayısı: 6.384 (TÇTS)
işlem:
İkili geçiş için (19x 2 = 38) 38 Cm tarak çözgü sıklığı
İkili geçiş için (19x 2x 168,72= 6.411) 6.411. TÇTS.
bu işlem ile analiz kumaşı üzerinden tespit edilmiş olan, 37,83 Cm tarak sıklığı ve 6.384 (TÇTS) toplam çözgü tel sayısına çok yakın bir sayı elde edildiğinde işlem testi doğruya çok yakın olarak doğru kabul edilip uygulamaya geçilebilir.

İplik ağırlıklarının bulunması

Bir kumaşta kullanılacak çözgü ve atkı ipliklerinin gramajlarının tespiti için analiz kumaşının sonuçlarından yola çıkarak bir ham kumaş konstrüksiyonu belirlenmiş olmalıdır.
Bu çalışmadaki nazari analiz kumaşından yola çıkarak aşağıdaki nazari konstrüksiyonu kurup gramaj hesaplarını yapınız.
Çözgü iplik no: Nm 27
Atkı iplik no: Nm 20
Atkı sıklığı : 21
Tarak no : 190/2
Tarak eni : 169 Cm
TÇTS: 6.422

Çözgü iplik ağırlığının bulunması

Belirlenen konstrüksiyon:
Çözgü iplik no: Nm 27
Atkı iplik no: Nm 20
Atkı sıklığı : 21
Tarak no : 190/2
Tarak eni : 169 Cm
TÇTS: 6.422
Kumaşın Çözgü iplik ağırlığını bulmak için belirlenen konstrüksiyondaki TÇTS'na (4% ila 12%) ortalama bir çözgü çekmesi ilave edilmelidir, zira önceki konularda da bahsettimiz gibi çözgü çekmesi faktöründen dolayı bir metre çözgüden, bir metre kumaş üretmek mümkün değildir.
TÇTS bir metre uzunluğundaki bir kumaşın tam enini kapsayan çözgü ipliklerinden oluştuğu için buradaki 6.422 TÇTS'sı aynı zamanda 6.422 metredir.
Ortalama 8% çöz. çekmesi ilave edilmiş çözgü iplik ağırlığının bulunması için önce 8% ilave edilmiş iplik uzunluğunun bulunması gereklidir.
Formül:
( 6.422 + 8% = xxx )
İşlem:
[(6.422 ÷ 100)x 8 + 6.422= 6.936]
İşlem sonucu: 6.936 metre çözgü ipliğidir.
Bu işlemle elde edilen iplik metresinin Nm cinsinden iplik numarasına bölünmesi sonucunda çıkan rakam, 8% çöz. çekmesi ilave edilmiş 1 m'tül kumaşın çözgü ağırlığıdır.

İşlem:
(6.936 ÷ 27= 257)
İşlem sonucu 1 m'tül kumaşın çözgü ağırlığının257 gram olduğunu göstermektedir.

Atkı iplik ağırlığının bulunması

Belirlenen konstrüksiyon:
Çözgü iplik no: Nm 27
Atkı iplik no: Nm 20
Atkı sıklığı : 21 - (iplik/Cm)
Tarak no : 190/2 - (190'lı tarak / 2'li geçiş)
Tarak eni : 169 Cm
TÇTS: 6.422
Atkı iplik ağırlığını bulmak için belirlenen konstrüksiyonun Cm'deki atkı sıklığı, atkı iplik numarası ve faydalı tarak eni gereklidir. İplik numara ve ağırlık hesapları metre cinsinden yapılması gerektiğinden, bu işlemde Cm cinsinden olan FTE'ni metreye dönüştürmeyi unutmayınız.
Formül:
[Atkı sıklığı (Cm) x FTE (metre) x 100 (1 m'deki Cm sayısı) ÷ iplik numarası (Nm)= xxx g]
İşlem:
[(21x 1,69 x 100) ÷ 20 = 177,45)]
İşlem sonucu 1 m'tül kumaşın atkı ağırlığının177 gram olduğunu göstermektedir.

Kumaş maliyeti

Maliyet, üretim veya hizmeti gerçekleştirmek için yapılması gereken harcama tutarının tamamını ifade eder.

Ham kumaş maliyetine etki eden giderler

Hammadde: Birim metre başına çözgü ve atkı iplik sarfiyatı (fireli)
Makine Amortisman: (5 yıl)
Genel giderler: Çözgü hazırlık ve Tahar, Elektrik, makine Yedek parça ve Sarf malzemeleri, direkt ve endirekt İşçilik, Yönetim giderleri , Sigorta pirimi, Yemek, Servis, Fazla mesai, Yolluk, İkramiye, Prim, Sosyal yardım, Su ve Yakıt giderleri, Haberleşme, Ambalaj, Nakliye, Reklam giderleri, vb.

Ham Kumaş Maliyeti

Hammadde: Çözgü ipliği 257g+ (5% fire)= 270g x iplik fiyatı = (çöz. İpl. Maliyeti)
Hammadde: Atkı ipliği 176g+ (5% fire)= 185g x iplik fiyatı= (Atkı ipl. Maliyeti)
Amortisman: 5 yıl ; birim makine bedeli ÷ birim makinene 5 yıllık üretimi = (birim metre başına amortisman maliyeti)
Genel gider: genel gider (ay) ÷ üretim metre (ay) = (g.gider maliyeti)
Üst maliyet kalemlerinin toplamı üzerine piyasa ranjları oranında kar eklenmesiyle ham kumaş maliyeti belirlenmiş olacaktır.
Not 1: İhzar maliyeti ve birim atkı için belirlenen atkı maliyeti bu tabloda genel giderler kalemi içinde gösterilmiştir.
Not 2: Maliyet içindeki amortisman ve genel giderler verimlilik (%randıman) ve kapasite (%doluluk) ile ters orantılı olarak değişkendir.

Mamul Kumaş Maliyeti :

Ham kumaş maliyetinin üzerine, boya ve terbiye işlemlerinde birim metre başına terbiye fiyatı ve kumaşta oluşacak (boy'dan) terbiye çekmesidir.

İplik cinsinin tespiti

Kumaşın dokunduğu ipliklerin ham maddesinin (içeriğinin) tespiti ile iplik cinsleri de tespit edilmiş olur. İplik cinsleri fiziksel ya da kimyasal yöntemlerle tespit edilebilir. En basit uygulanan yöntem yakma testidir.
mikroskop testi ve kimyasal testler mutlak laboratuvar ortamı gerektiren ileri test yöntemleridir.

Yakma testi:

Numune kumaştan çıkarılan iplikler yakılır. İpliğin alev içinde yanış şekli, çıkardığı duman ve koku, yanma sonucunda kalan kalıntı incelenerek ipliğin cinsi belirlenir.

Bazı tekstil liflerinin yanma esnasında gösterdiği reaksiyonlar.

Hayvansal lifler
• (Yün, ipek, rejenere protein):
Yün hızlı alev alır, siyah gevrek bir kül bırakır, yanmış saç kokusu verir.
• Doğal ipek, eriyormuş gibi köpürerek yanar, yanarken saç yanığı kokusu çıkarır.
• Suni ipek, yumuşak ve siyah kül bırakarak yanar, hafif kağıt kokusu çıkarır.

Bitkisel lifler
(pamuk, viskon):
• Pamuk, Hemen alev alır, bir fitil gibi için için yanmayı sürdürür, grimsi bir kül bırakır, yanmış kağıt kokusu verir.
• Viskon, Hemen alev alır, hızlı yanar, çabuk söner, grimsi bir kül bırakır, hafif Yanmış kâğıt kokusu verir.

Mineral lifler
• Asbest, cam: Eriyerek boncuk hâline gelir, yanma esnasında değişikliğe uğramazlar ve Kokusuzdur.

Asetat lifleri
• Diasetat, Triasetat: Hemen alev alır ve büzülerek siyah bir cisim oluşturur, Asetik asit gibi kokar.

Polyamide lifleri (PA)
• Nylon (pa): Alev karşısında önce erir sonra yanar sert sarı-kahverengi bir kalıntı bırakır, dumanı genellikle beyazdır, keskin olmayan hafif saç kokusu verir.

Polyester lifleri (PES)
• polyester (pes): Alev karşısında önce erir sonra yanar. Dumanı siyah ve islidir, aromatik keskin kokuludur.

Polyacrylonitrile lifleri (PAC)
• Akrilik (pac): Çabuk alev alır, kendi kendine sönmez, eriyerek yanar, kalıntısı serttir, dumanı siyah ve islidir, yanık et kokusu verir.

Polyethylene lifleri (PE)
• Polietilen (pe) Önce erir. Sonra yanar, kahverengi bir kalıntı bırakır, dumanı beyazdır, yanan mum gibi kokar.

(Polyvinylchloride lifleri (PVC)
• Polivinilklorid (pvc): Önce erir, sonra yanar, yandıktan sonra beyaz duman çıkarır, Siyah gevrek bir kalıntı bırakır, HCI gibi kokar. (HCI - Hidroklorik asit - Tuz ruhu)

Polypropylene lifleri (PP)
• Polipropilen (pp): Erir, yanmaz, sarı kahverengi bir kalıntı bırakır, dumanı beyazdır, yanan mum gibi kokar.

İLERİ TEST YÖNTEMLERİ

Mikroskop testi: Bu yöntemde doğal ya da sentetik liflerin mikroskopta çekilmiş fotoğrafları, incelenen ipliğin mikroskoptaki görüntüsüyle karşılaştırılarak iplik cinsi tespit edilir. Çeşitli tekstil liflerinin mikroskop altında gösterdikleri ana özellikler şunlardır:

Pamuk: Pamuk liflerinin enine kesitleri böbrek veya fasulye şeklinde görülür. Lifin orta kısmında, lif boyunca lümen adı verilen bir kanal bulunur. Bu kanalın etrafında selülozik duvar, çok ince ve ipliğe benzeyen fibrillerden meydana gelmiştir. Aynı zamanda pamuk liflerinin bir takım büklümler ihtiva ettikleri de görülür. Olgunlaşmış pamuk lifinde hücre cidarları kalın olup kıvrım sayısı fazladır. Olgunlaşmamış pamuk lifinde ise bunun tam tersidir. Merserize edilmiş pamuk liflerinde lifler şiştiklerinde adeta düzleşerek silindire yakın bir hâl alırlar.

Yün: Mikroskop altında düz bir silindir şeklinde görülür. Lif yüzeyi birbiri üzerine oturmuş pulcuklardan meydana gelmiştir. Kaba yüzlerin orta kısımlarında medula adı verilen bir boşluk bulunur. Yün lifinin enine kesiti oval veya yuvarlaktır.

Keten: Hücrelerin bir araya gelmesinden oluşmuştur. Bu hücrelerin yüzleri belli aralıklarla işaretler ihtiva eder, bunlar muntazamdır. Kesitleri poligona benzer.

Viskoz/Viskon (Viscose): Lifler düzgündür. Lif yüzeyinde ince çizgiler mevcuttur. Enine kesiti testere dişi görünümündedir.

İpek: Birbirine yapışmış iki bağımsız liften meydana gelmiştir. Ham iken yüzeyi pürüzlüdür, pişirmeden sonra ayrılmış olan lifler şeffaf ve düzgün yüzeylidir. Kesiti üçgene benzer.

Selüloz Asetat (Cellulose Acetate): Filamentler oluklu düz çubuklar hâlindedir. Enine kesitleri yonca yaprağı gibi olup dilimleri gayri muntazamdır.

Poliamid (Polyamide -pa): Görünümü düz bir çubuğa benzer kesiti yuvarlaktır.

Poliester (Polyester -pes): Filamentler düz çubuk görünümündedir. Stapel elyaf ise kıvrımlıdır. Kesiti daireseldir.

Poliakrilik (Polyacrylic - pac): Düzgün, bükümlü veya geniş çizgilidir. Enine kesiti yuvarlak fasulye şeklindedir.

Kimyasal maddelerle test:

Çözücülere ve kimyasal maddelere karşı ipliğin gösterdiği reaksiyonlar
Pamuk : 80%' lik H₂SO₄ içinde soğukta ve sıcakta tamamen çözünür. Derişik HCl' de çözünmez.
Ağartılmış pamuk bakıramonyum hidroksitte çözünür.
Yün : 34°C' de derişik HCl içinde hemen çözülür.
80%' lik H₂SO₄ içinde sıcakta çözünür. Formik asit/çinko klorür çözeltisi içinde sıcakta çözünür. 5%' lik sodyumhipoklorit çözeltisinde 20°C' de 20 dakikada çözünür. 2%' lik sudkostik ya da potaskostik ile kaynatılınca çözünür.
İpek : 2%' lik sudkostik yada potaskostik ile kaynatılınca çözünür. 5%' lik sodyumhipoklorit içinde 20 °C' de 20 dakikada çözünür. 75%'lik H₂SO₄ çözeltisinde 50 °C' de çözünür. Serisin'i alınmış ipek formik asit/çinko klorür çözeltisinde 40 °C' de çözünür.
Viskon : 80%' lik H₂SO₄ içinde çözünür. Formik asit-çinko klorür içinde sıcakta çözünür.
Asetat : 100% aseton ve 80%' lik aseton içinde çözünür. 35 °C' de derişik HCl içinde çözünür. 80%' lik H₂SO₄içinde soğukta çözünür. Meta-kresolde çözünür. Kaynar dioksanda çözünür. Buzlu asetik asit içinde çözünür. Dimetilformamid de sıcakta ve soğukta çözünür. Formik asit/çinko klorür çözeltisinde çözünür.
Selüloz triasetat : Soğuk metilen klorürde çözünür. 100%' lük asetonda çözünür. Buzlu asetik asit içinde çözünür. Dimetilformamid de sıcakta çözünür. Formik asit/çinko klorür çözeltisinde çözünür. Kaynar derişik H₂SO₄' de çözünür. Soğuk kloroformda çözünür.
Poliamid (naylon) : % 80%' lik H₂SO₄ içinde soğukta çözünür. Meta kresolde ve fenol içinde oda sıcaklığında çözünür. 85%'lik kaynar formik asit içinde çözünür. 20%' lik HCl ile oda sıcaklığında çözünür.
Poliakrilonitril : 70%' lik amonyumtiyosiyanürde 10 dakika kaynatılırsa çözünür. Dimetilformamid içinde kaynatılırsa çözünür.
Poliüretan : Konsantre sülfürik asitte soğukta çözünür. Kaynar dimetilformamidde çözünür. Kaynar formik asitte çözünür.
Cam : Çözücülerde çözünmez. Hidroflorik asit ile aşınır.
Asbest : Çözücülerde çözünmez.
Poliolefin (polietilen, Polipropilen) : Kaynama derecesinde ksilen içinde çözünür.
Polivinilklorür : Tetrahidrofuran içinde çözünür. Kaynar Dimetilformamid ile çözünür.

HCI = Hidroklorik asit (Tuz ruhu)
H₂SO₄ = Sülfürik asist

Boyama yöntemi:

Bu işlem, özel olarak hazırlanmış boyar maddelerle laboratuvar ortamında uygulanır.
Test boyarmaddeleri
Neocarmin B ve MS, W (Chom, Fabrik Fasege)
Karminazural (Kühnete göre) (Merck)
Fibrotest N ve S (Chom, Fabrik Tübingon)
Shirlastain (ICI)
Detex (CIBA)
Neocarmin ile Yapılan Boyama Testleri
iplik veya kumaşlar önce liflere ayrılır. Alkolle yıkayarak yağdan temizlenir, oda sıcaklığında Neocarmin W çözeltisinin içerisinde 5 dakika bekletilip alındıktan sonra akan suyla yıkanır ve oluşan rengi renk tablosu ile vey karşılaştırma boyamaları ile kıyaslanır.
bazı liflerin bu şartlar altında aldıkları renkler
Pamuk (Ham) Kirli açık mavi
Pamuk (Kasarlanmış, merserize) Dolgun mavi
Keten Koyu mavi
Kenevir Kirli menekşe
Jüt Zeytuni kahverengi
Rami Kırmızı-menekşe
Yün Sarı
İpek Yeşil
Viskoz lifleri Açık mor
Bakır ipeği Koyu temiz mavi
Asetat lifleri Sarı
Kazein lifleri Sarı yeşil
Poliamid (6 ve 66) Yeşilimtırak sarı
Polivinilalkol lifleri Açık mavi-yeşil
Poliüretan lifleri Açık yeşil-sarı
Diğer sentetik lifler Ya hiç boyanmazlar veya biraz kirlenirler.

Neocarmin B, bilhassa pamukla, ketenin birbirinden ayırt edilmesinde kullanılır. Bu boyarmadde çözeltisiyle muameleden sonra pamuk kırmızı menekşeye, keten ise maviye boyanır.

Neocarmin MS ve Fibrotest S daha ziyade sentetik liflerin tanımlamada kullanılır.
Lifler 5 dakika soğuk veya kaynar Neocarmin MS çözeltisinde bırakılır, alınır ve iyice durulanır.
bu boyarmadde ile liflerin boyanma sonuçları :
Polivinilklorür lifleri Açık kırmızı menekşe
Poliamid (6 ve 66) Kahverengi
Poliakrilonitril lifleri Yeşil-gri
Poliüretan lifleri Pas kahverengisi
Polivinilalkol lifleri Koyu kırmızı menekşe
Polietilen lifleri Kırmızı menekşe
Polipropilen lifleri Hafif pembe

Shirlastain A ile Yapılan Boyama Testleri
Bu boyarmadde, İngiltere Pamuk Enstitüsü Araştırma Birliği’nin bir ürünü olup Shirley Development ve Zeneca şirketi tarafından pazarlanmaktadır.
Shirlastain A, Termoplastik olmayan pamuk, yün, gibi doğal lifler ve viskon, rayon gibi rejenere elyaflar için kullanılır
Bu çözelti, lif tanınmasından başka, ipekte serisin uzaklaştırmada, amino reçineleri ile aprelenmiş yada aprelenmemiş selüloz elyafının ayırt edilmesi için de kullanılır. Numune önce eter, karbontetraklorür ile muamele edilerek yağı alınır, sonra yıkanıp kurutulur, daha sonra, içinde Shirlastain A maddesi bulunan çözeltide oda sıcaklığında 1 dakika bekletilir, Sonra soğuk su ile yıkanır, parmaklar arasında sıkılarak suyu giderilir ve renk durumu kontrol edilir.
Gerekirse deney sıcak Shirlastain A ile de tekrarlanabilir. Çünkü terilen, orlon,dynel gibi bazı sentetik lifler kaynama derecesinde renk verirler.
Bu işlemin renk sonuçları :
Asbest Beyaz
Akrilik (Dynel) Kaynama derecesinde soluk sarı
Akrilik (Orlon) Kaynama derecesinde çok soluk mat sarı
Bakıramonyum ipek Parlak mavi
Cam Beyaz
İpek Koyu kahverengi
Pişmiş ipek Kahverengimsi portakal
Yabani ipek Kestane kahverengisi
Ham jüt Altın sarı-kahverengi
Ağartılmış jüt Bronz-erguvan
Kaynamış keten Koyu erguvanımsı gri
Tam ağartılmış keten Violet-mavi
Ham kenevir Ketene benzer daha parlak
Ağartılmış kenevir Ketene benzer daha kırmızı
Merserize pamuk Erguvan rengi
Ham pamuk Soluk mor veya eflatun
Kaynatılmış pamuk Leylak rengi
Poliamid Krem-sarı
Poliester Kaynama noktasında hafif kahverengi
Polivinildenklorür (Saran) Beyaz
Polivinilklorür (Rhovyl) Sıcakta çok belirsiz sarı
Ham rami Lavanta rengi
Ağartılmış rami Koyu lavanta
Rejenere protein (kazein) Sarı-portakal
Selülozdiasetat Parlak yeşilimsi-sarı
Selüloztriasetat Kaynama noktasında parlak sarı
Viskoz Kaynama noktasında erguvan
Yün Kaynama noktasında bakır kahverengisi
Klorlanmış yün Kaynama noktasında siyah

Detex* ile Yapılan Boyama Testleri
Detex işlemi oda sıcaklığında 5 dakika süre ile gerçekleştirilir, zor boyanan elyaflarda boyama süresi 5 dakikadan fazla olabilir. 50 °C’deki su ile durulanıp havada kurutularak Detex boyama tablosundan renk tonu karşılaştırılır.
Aynı boyanma özelliğine sahip elyafların ayırt edilmesi, boyama sıcaklığının 60-70 °C’ye yükseltilmesi ile mümkündür. Detex boyarmaddesi kahverengi şişeler içinde uzun süre bekletilebilir. Yalnız, direkt güneş ışığından korunmalıdır. Çözeltinin ikinci bir deney için kullanılması sakıncalıdır. Boyanacak elyaf önce saflaştırılır, üzerindeki terbiye maddeleri ve diğer maddeler uzaklaştırılır. Kumaş numuneleri hem atkı hem çözgü için ayrı ayrı teste tabi tutulmalıdır.
Boyama işlemi sonunda elyaf renkleri:
Asetat Sarı
Pişmiş ipek Gül pembesi, karmen
Ham pamuk Grimsi mavi
Poliamid (naylon) Bej
Viskon Gök mavisi, mavimsi leylak
Ham yün Pembe
*Detex, Ciba firmasının ticari markasıdır.

iplik numara çeviriciye git.
[Yarn Calculator]

---

---

End of Page